Dakpannen worden gemaakt van beton of van klei. Een betonnen dakpan is allesbehalve duurzaam vanwege het productieproces. Een keramische dakpan is dat al veel meer. Maar bij Wienerberger in het Gelderse Deest maken ze dakpannen die nog veel duurzamer zijn.
Kleidakpannen
Normaal gesproken worden keramische dakpannen gemaakt van zeeklei of van klei uit de grond. Nadat de klei is gedroogd wordt het in de juiste vorm geperst in speciale mallen. Daarna worden deze pannen in de oven gebakken bij een tempratuur van 1000 °C. Deze kleidakpannen, ook wel keramische dakpannen genoemd, zijn de meest gebruikte soort in ons land. Ze zijn doorgaans snel herkenbaar aan hun oranje kleur.
Rivierklei
De keramische dakpannen van Wienerberger in Deest worden weliswaar ook gemaakt van klei, maar dan van klei uit de rivier de Waal. Klei is een natuurlijk en niet-toxisch verweringsproduct van gesteenten. Sneeuw en regen voeren stukken steen vanuit de Alpen naar beken en rivieren, die het weer naar de lager gelegen gebieden brengen. Stenen slijten af tot kiezels en kiezels worden korrels. De kleinste deeltjes vormen uiteindelijk klei. En dat belandt als slib in stilstaand water en wordt afgezet nabij de oevers en in de uiterwaarden van onze rivieren. Zo ontstaat er elke keer een klein laagje klei.
Duurzame grondstofwinning
Bij Wienerberger hebben ze lang geleden al bedacht, dat rivierklei eveneens geschikt is om keramische dakpannen van te maken. Duurzame grondstofwinning, zoals ze dat noemen, omdat Nederlandse rivierklei als basis dient voor hun keramische producten. Nederlandse rivierklei is namelijk een zichzelf vernieuwende grondstof. De sedimentatie van nieuwe deeltjes bedraagt gemiddeld 1 cm per jaar en door de constante aanvoer vanuit de rivier blijft de voorraad oneindig beschikbaar. Over een groot aantal jaren gezien wordt minder klei gewonnen dan de rivieren in de uiterwaarden afzetten.
De productielocaties van Wienerberger in Nederland zijn vrijwel allemaal gelegen aan of vlak bij de grote rivieren, waar de klei lokaal wordt gewonnen. Dit heeft als bijkomend voordeel, dat er weinig transportkilometers nodig zijn om de klei bij de productielocaties te krijgen. En daarmee beperken ze ook nog eens hun CO2-emissie.
Extra voordelen
De Nederlandse rivierkleiwinning draagt bovendien bij aan de beperking van de negatieve gevolgen van klimaatverandering. De winning verdiept immers de uiterwaarden. En daardoor wordt het stroomgebied in tijden van hoog water aanzienlijk vergroot en daalt het waterpeil. Zo beschermt het ons tegen het gevaar van overstromingen. Daarnaast gaat de lokale kleiwinning hand in hand met het creëren van nieuwe leefgebieden voor planten en dieren. Sinds 1992 zijn er duizenden hectares aan nieuwe natuur gecreëerd en overgedragen aan terreinbeherende instanties. Deze nieuwe natuur draagt bij aan het vergroten van de biodiversiteit, waar zowel dieren als mensen van kunnen genieten.
Circulair bouwen
De medewerkers in Deest zijn voortdurend bezig met verduurzaming en circulair bouwen. Vragen over de levenscyclusanalyse (LCA), zonnepanelen, elektrisch transport of het stoppen met bepaalde kleuren zijn hen niet vreemd. Zo zoeken ze zelf naar mogelijkheden om de klanten nog langer te kunnen laten genieten van een keramische dakpan. Maar ook hoe een dakpan een tweede leven kan worden gegeven, bijvoorbeeld als een dak gerenoveerd wordt. Het advies dat ze graag meegeven in geval van bij isoleren is om niet te dunne panlatten te gebruiken, omdat een goed geventileerde keramische dakpan vele jaren mee kan.
In de fabriek zelf is men bezig om de oven zuiniger op te warmen en kunnen ze keramiek bijmengen in de klei van een keramische dakpan. Daarom zijn de medewerkers van Wienerberger ook in gesprek met afvalverwerkers, opdat afgekeurde keramische dakpannen weer terugkomen in het begin van het proces. Daarmee is de circulaire keten rond.
Kenniscentrum
Wij van Zero250 zijn een kenniscentrum, met name als het gaat om duurzame daken. Dat gaat dan natuurlijk ook over duurzame producten die op de daken kunnen worden gebruikt. En als het een stapje verder gaat, zoals met name circulair bouwen, dan heeft dat eveneens al onze aandacht. Wilt u meer weten? Neem dan gerust contact met ons op.
